Εάν ανατρέξουμε στα ιστορικά κείμενα που αφορούν την κεραμική τέχνη του περασμένου αιώνα στην Κρήτη θα δούμε ότι σε κάθε νομό της υπήρξε και απο ένα κέντρο κατασκευής αγγειοπλαστικών - κεραμικών αντικειμένων.
Τα Κρητικά κέντρα κεραμικής τέχνης ήταν τα χωριά: Νοχιά του νομού Χανίων, Μαργαρίτες του νομού Ρεθύμνης, Θραψανό του νομού Ηρακλείου και Κεντρί του νομού Λασιθείου. Φυσικά υπήρξαν και πολλά άλλα κεραμικά εργαστήρια σε διάφορα χωριά της Κρήτης όπου μεμονωμένοι κάθε φορά αγγειοπλάστες δημιουργούσαν χρηστικά αντικείμενα για να καλύψουν τις τοπικές ανάγκες.
Τα μεγάλα κεραμικά κέντρα δημιουργήθηκαν στις αρχές του αιώνα και ένα μικρό ποσοστό των κατοίκων τους ασχολούνταν με την κεραμική τέχνη. Η κεραμική τέχνη όμως στα χωριά αυτά είχε συνέχεια και κράτησε μέχρι τις μέρες μας.
Θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τους αγγειοπλάστες σε κατασκευαστές μεγάλων αγγείων όπου ο μάστορας για να κατασκευάσει το κεραμικό χρειαζόταν και την σύμπραξη βοηθού, και μικρότερων χρηστικών κεραμικών ειδών όπου ο μάστορας το κατασκεύαζε μόνος του.
Οι μαστόροι αγγειοπλάστες που δημιουργούσαν τα μεγάλα αγγειοπλαστικά όπως είναι το χαρακτηριστικό κρητικό πιθάρι και οι παραλλαγές του, ήταν απο το Θραψανό και τις Μαργαρίτες. Στα Νοχιά και στο Κεντρί τα κεραμικά ανικείμενα ήταν μικρότερα με χαρακτηριστικότερο είδος την στάμνα που σαν είδος μπορούμε να πούμε ότι απο πλευράς χρήσης ήταν και το σημαντικότερο.
Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο κέντρο αγγειοπλαστικής θεωρείτε το Θραψανό το οποίο διαχρονικά απέκτησε φήμη και αναγνωρισημότητα σε όλη την Κρήτη λόγω της "βεντέμας". Οι μαστόροι του Θραψανού δημιουργούσαν ομάδες "τακίμια" απο πέντε έως έξι άτομα και πήγαιναν σε όλα σχεδόν τα μέρη της Κρήτης όπου και κατασκεύαζαν επιτόπου αγγειοπλαστικά είδη και ιδιαίτερα πιθάρια. Η διάρκεια της βεντέμας ήταν περίπου πέντε μήνες, απο τέλη Μάιου έως μέσα Σεπτέμβριου.
Το έθιμο αυτό της εποχιακής μετακίνησης παρατηρείτε και στις Μαργαρίτες. Οι μετακινήσεις όμως των μαστόρων γινόταν σε κοντινές αποστάσεις και γενικά δεν είχε την έκταση αυτή της Θραψανιώτικης βεντέμας.
